‘’ŞEHİR HAYATININ KARGAŞASINDAN UZAKLAŞIYORUM”

Demir Export Ruhsatlandırma ve İzinler Yöneticisi Onat Başbay yoğun iş hayatından arta kalan zamanlarını kelebek fotoğrafları çekerek değerlendiriyor. Başbay’ın fotoğrafları bugüne kadar NatIonal GeographIc, Bilim ve Teknik, Atlas, Geo gibi dergilerde yayınlanırken Başbay, kelebek fotoğrafçılığı alanındaki deneyimlerini Bizden Haberler Dergisi ile paylaştı.

Türkiye’nin kelebek türleri zenginliği açısından Avrupa’da ilk sırada olduğunu belirten Onat Başbay, kelebek gözlemciliği ve fotoğrafçılığına yeni başlayan kişilere internetteki önemli kelebek sitelerinden birinde yöneticilik yaparak yardımcı olmayı amaçladığını vurguluyor.

Fotoğrafçılığa ilginizin hikâyesini öğrenebilir miyiz?

Fotoğrafçılığa ilgim üniversite yıllarında başladı. O dönemde ODTÜ Maden Mühendisliği Bölümü’nde okurken, yurt dışı gezilerinde tur rehberliği de yapıyordum. İlgim öncelikle gezi fotoğrafçılığı ile başladı diyebilirim. Farklı şehirler, ülkeler ve insanlar derken aslında doğa içerisinde de birçok farklı canlının yaşadığını ve bunları gözlemlemek için çok da uzağa gitmem gerekmediğini anladım. Bunun üzerine yurt içinde doğa fotoğrafçılığı ile ilgili çalışmalar da yapmaya başladım.

Kelebek fotoğraflarına ilginiz nasıl doğdu? Bu yönde ne tür çalışmalar yaptınız, bahsedebilir misiniz?

2005 senesinde ODTÜ kampüsü ve Ankara çevresindeki doğal alanlarda fotoğraf çekimleri için geziler yapıyordum. Bu gezilerden birinde çekmiş olduğum bir kelebek fotoğrafı oldukça hoşuma gitmişti. Kelebeği internetteki fotoğraf sitelerinden birine yüklemeye karar verdim. Mutlaka bu kelebeğin de bir ismi ve cinsi olması gerekliydi. Bunu öğrenmek ve fotoğrafı tür ismini de içeren bilgisiyle yüklemek daha uygun olur diye düşünmüştüm. Bu yönde kısa bir araştırma yaptım. Araştırmam sırasında kelebek fotoğrafçılığının ve gözlemciliğinin özellikle Avrupa ülkelerinde yaygın olduğunu, bu konu hakkında yabancı pek çok yayın ve web sitesi olduğunu farkettim. Bunları incelediğimde aslında yaşadığımız alanların yakınlarında da görebileceğimiz çok farklı türlerin olduğunu ve ülkemizin kelebek türleri zenginliği bakımından Avrupa’da ilk sırada olduğunu öğrendim. Bunun üzerine hem kelebekler hakkında araştırmalar yapmaya, hem de ülkemizin farklı bölgelerinde gözlemler yapmaya ve fotoğraflar çekmeye başladım. Aynı hobiyi paylaşan; ancak farklı illerde yaşayan birçok kişi ile dost olma şansı yakaladım. Çekmiş olduğum fotoğraflar National Geographic, Bilim ve Teknik, Atlas, Geo, v.b gibi birçok dergi ve gazetede yayınlandı. Avrupa Kelebeklerini Koruma Örgütü’nün katkısıyla hazırlanan Türkiye’deki Kelebeklerin Kırmızı Kitabı, Türkiye’deki Kelebeklerin Koruma Stratejisi, Kelebek Kaçakçılığı İle Mücadele Kılavuzu ve birçok yayın, bilimsel makale, takvim, poster ve katalogda kullanıldı. Halen kelebek gözlemciliği ve fotoğrafçılığına yeni başlayan kişilere yardımcı olabilmek adına internetteki önemli kelebek sitelerinden birinde yönetici olarak görev yapıyorum.

Doğa ve özellikle macro fotoğrafçılık ile ilgili bu alanda hobisi olanlara iyi çekim yapmak adına neler önerirsiniz?

Kuşkusuz ki iyi ekipman kullanmak iyi fotoğraf çekimi için önemli bir avantaj sağlıyor. Ancak çok daha amatör ekipmanlarla çok kaliteli fotoğraf çeken arkadaşlarımız da var. Kişinin kendi makinası ile pratik yapması, arazide yapmış olduğu çekimlerini, evde masa başında değerlendirmesi ve bu arada farklı kişilerin çekimlerine de bakarak kendindeki gelişmiş ve gelişmesi gerekli yönleri belirlemesi kişisel gelişim için oldukça faydalı oluyor. Pratik yapabilmek için internetteki sitelerde oluşturulan gezi gruplarının faydalı olabileceğini düşünüyorum. Bugün birçok ilde ve bölgede, fotoğraf severlerin oluşturduğu gezi grupları mevcut. Bu gruplar haftasonları ve resmi tatil günlerinde çok güzel ve verimli geziler düzenliyorlar.

Hobiniz gereği çekim yapmak üzere farklı şehirlere gidiyorsunuz. İlginizi en çok hangi bölgelerin çektiğini söyleyebilirsiniz?

Bilindik ve yaygın türler haricinde, kelebekler genelde bakir kalmış ve doğallığını kaybetmemiş alanları tercih ediyorlar. Şehir içlerindeki çiçeklendirilmiş yapay parklar yerine, kırsal alanlarda doğal bitki örtüsü bozulmamış alanlarda daha özel türleri bulmak mümkün. Ormanlık ve yeşillik alanları seven türler olduğu gibi kurak ve taşlı alanları seven türler de bulunuyor. Kuzeydoğu Anadolu, Doğu Karadeniz, Güneydoğu Anadolu ve Trakya en önemli kelebek bölgeleri arasında yer alıyor. Doğuda Erzurum, Artvin, Ardahan, Güneyde Hatay, Osmaniye, Adana ve Batıda Kırklareli kelebek severlerin sevdiği ve çokça ziyaret ettiği iller arasında bulunuyor. Hatta bu illere fotoğraf çekimi için yurt dışındaki ülkelerden özel turistik gezilerin de düzenlendiği haberlerini alıyoruz.

Kelebek fotoğrafçılığı motivasyon anlamında size ne gibi katkılarda bulunuyor?

Günümüzde artık insanlar belki daha modern bir hayat yaşıyor, ama bunun karşılığında daha fazla çalışıyor. Bu da zamanla iş ortamında verimin ve motivasyonun düşmesine sebep oluyor. Oysa doğa fotoğrafçılığı gibi kişileri kargaşadan uzaklaştırabilecek hobiler hem size hem aile yaşantınızda, hem de iş ortamında fazlasıyla katkı sağlıyor. Haftasonunda dinlendirilmiş bir beden ve rahatlamış bir kafa, hafta içinde daha verimli çalışmaya ve iş dışında daha başarılı sosyal ilişkiler kurmaya katkı sağlıyor.